TELEFONICZNE ZAPISY OBSŁUGUJE CENTRUM ZDROWIA AGVITA tel. 533 336 877 (9.00-18.00, pn-pt).

Samodzielne zapisy

Woda - którą wybrać?

Woda: nadmiar a niedobór

Jak powszechnie wiadomo woda jest bardzo istotna dla naszego organizmu, stanowi od ok. 55-60% masy ciała, wchodzi w skład każdej komórki organizmu, warunkuje prawidłowe krążenie krwi, potrzebna jest do trawienia i wchłaniania, regulacji ciepłoty ciała, wydalania produktów przemiany materii.

Niemal każdy wie, że wodę pić należy, lecz mało kto wie, że woda wodzie nierówna i nie każda nadaje się do codziennego picia. Na półkach sklepowych stoi mnóstwo różnorodnych butelek z wodą i do końca nie wiadomo po którą sięgnąć. W niniejszym artykule postaram się rozwiązać ten problem i mam nadzieję, że każdy znajdzie coś dla siebie.

Za minimalną ilość wody, którą człowiek dorosły musi bezwzględnie otrzymać uznano 0,8-1 l/24h, ale przeciętnie, łącznie z napojami i pokarmem stałym powinniśmy spożyć 2-2,5 l/24h (ok. 20% pokrywa woda z pokarmów). Można też przedstawić tę ilość jako 1 l wody na 1000 spożytych kcal. Przy bardzo intensywnym wysiłku fizycznym, wysokiej temperaturze otoczenia lub niektórych stanach chorobowych (np. gorączki, biegunki, wymioty) spożycie może wzrosnąć nawet do 3-4 l/24h.

Eksperci zalecają, by czysta woda stanowiła ok. 70% całkowitego spożycia płynów. Wodę należy pić w ciągu całego dnia małymi porcjami (100-150 ml), gdyż nerki są w stanie przefiltrować około 1 l płynów na godzinę, jeżeli w ciągu tego czasu wypijemy zdecydowanie więcej, wówczas można doprowadzić do niewydolności nerek.

Skutkiem niedoboru wody mogą być bóle i zawroty głowy, wysychanie jamy ustnej, niska produkcja śliny, zaburzenia ciśnienie tętniczego oraz zaburzenia elektrolitowe. Na niedobór szczególnie narażone są niemowlęta i osoby cierpiące na biegunki. Ubytek wody o wartości 20% masy ciała prowadzi do zgonu.

Nadmierne spożycie płynów o małej zawartości elektrolitów powoduje również zaburzenia elektrolitowe, osłabienie, nudności, brak apetytu, obniżenie ciśnienia krwi, w skrajnych wypadkach może prowadzić do hiponatremii, czyli zatrucia wodnego (zmniejszonej zawartości sodu). Zatrucie wodne objawia się osłabieniem, nudnościami, wymiotami, brakiem apetytu, obniżeniem ciśnienia krwi. Nadmierne spożycie płynów o dużej zawartości elektrolitów może przyczynić się z kolei do odwodnienia organizmu, ponieważ powoduje odpływ wody z krwiobiegu do przewodu pokarmowego. Niekorzystne skutki nadmiernego spożycia płynów u osób zdrowych występują bardzo rzadko. Zagrożenie może pojawić się przy jednorazowym spożyciu dużych ilości płynów, znacznie przekraczających maksymalne wydalanie wody przez nerki.

 

Rodzaje wód

Na naszym rynku dostępnych jest wiele wód, zarówno mineralnych jak i źródlanych. Ich podział związany jest ze stopniem zmineralizowania (zawartością jonów w mg/l) i przedstawia się następująco:

  • wysokozmineralizowane: powyżej 1500 mg/l
  • śreniozmineralizowane: od 500 do 1500 mg/l
  • niskozmineralizowane: 50 do 500 mg/l
  • bardzo niskozmineralizowane: nie więcej niż 50 mg/l

Wody wysokozmineralizowane polecane są dla osób o dużej aktywności fizycznej, nie nadają się jednak do gotowania, gdyż wytrąca się z nich dużo kamienia. Wody te także można pic przy niedoborach określonych składników mineralnych. Wody średniozmineralizowane nadają się do codziennego picia, jednak według zaleceń Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego nie są odpowiednie dla dzieci poniżej 3 roku życia. Wody średniozmineralizowane mogą u osób dorosłych spełniać funkcję profilaktyczną, wspomagając naszą dietę w utrzymaniu odpowiedniego poziomu składników mineralnych w organizmie. Wody nisko- i bardzo niskozmineralizowane, którymi są wody źródlane idealne są do przygotowywania posiłków dla dzieci i niemowląt, można je gotować i stosować w razie wątpliwej czystości wody wodociągowej.

Wody mineralne pochodzą z jednego złoża, mają stały i stabilny skład. Wody stołowe, także dostępne w naszych sklepach (np. Aquarel, Primavera, Celestynka) to mieszaniny o zmodyfikowanym składzie. Są produkowane z naturalnych wód źródlanych, do których dodaje się wody bogate w minerały lub wzbogaca je samymi solami mineralnymi zgodnie z recepturą.


Czasami na etykietach butelek widnieją różne informacje np. woda niskosodowa - woda o niskiej zawartości sodu, do 20 mg/l. Informacja istotna dla osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze i obrzęki,  woda hipoosmotyczna - woda o stężeniu minerałów (głównie sodu) niższym niż w płynach ustrojowych, czyli nisko zmineralizowana. Im to stężenie jest niższe, tym woda szybciej się wchłania.

 

Popularne wody średnio- i wysoko-zmineralizowane: co oferuje nasz rynek?

Na naszym rynku dostępnych jest wiele wód, zarówno mineralnych jak i źródlanych. Jest zatem w czym wybierać. Ponieważ dla osób dorosłych polecane są wody średnio- lub wysokozmineralizowane, postanowiłam dokonać  porównania dziesięciu popularnych, ogólnie dostępnych w sklepach wód (tabela). Porównałam zawartość kationów, anionów, związków niezdysocjowanych, ogólny stopień mineralizacji oraz cenę (sierpień 2015, sklep Piotr i Paweł). Z kationów najważniejsze są jony wapnia i magnezu, ze względu na ich spore znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a przy tym możliwe pokaźne niedostatki w diecie. Specjalne wody pitne mogą zaspokajać od kilku do kilkudziesięciu procent dziennego zapotrzebowania na wapń (8-24 %) czy magnez (4-20 %).

Nie da się w łatwy sposób odpowiedzieć na pytanie, która woda jest najlepsza, ponieważ każda ma inne przeznaczenie i tak przykładowo, wody bogate w magnez lub wapń będą doskonałym źródłem tych pierwiastków w momencie ich deficytu w naszej diecie lub dla osób cierpiących na osteoporozę (wapń) lub też aktywnych fizycznie (magnez).  Pamiętajmy, że wody charakteryzujące się wysoką zawartością jednego lub wielu minerałów może być niekorzystna dla osób cierpiących na różne schorzenia.

 

Wody lecznicze

Co najmniej jeden swoisty składnik zawarty w takiej wodzie powinien działać leczniczo lub profilaktycznie. Można ją pić systematycznie tylko po konsultacji z lekarzem. Tu przytoczę wypowiedź dr n. med. Agnieszki Jarosz ekspertki Instytutu Żywności i Żywienia „Przyswajalność pierwiastków z wody jest korzystna – na przykład w przypadku wapnia na poziomie porównywalnym do przyswajalności tego pochodzącego z produktów mlecznych - wynosi około 25-30%. W przypadku magnezu przyswajalność wynosi około 50%, a chlorków - nawet 80 %. W przypadku wód o wysokiej mineralizacji, a zwłaszcza wód o udowodnionym działaniu leczniczym, duże znaczenie ma stan naszego zdrowia. Wynika to z tego, że takie wody zawierają niektóre składniki w ilościach mogących mieć znaczenie fizjologiczne dla organizmu i dla jednych mogą być korzystne, a dla innych - przeciwnie. I tak na przykład wody z zawartością wapnia > 150 mg/l wypijane w ilości 0,75 - 1 l dziennie przez okres co najmniej 1 miesiąca, uzupełnią bilans tych pierwiastków w organizmie. Jednak dla osoby ze skłonnością do kamicy nerkowej, gdzie to właśnie wapń jest głównym składnikiem kamieni, taka woda absolutnie nie jest zalecana i mogłaby przynieść skutki odwrotne od zamierzonych.”

Jak wynika z powyższego cytatu, nie wolno przesadzać z piciem tych wód gdyż ich codzienne spożywanie może doprowadzić do np. do kamicy nerkowej. Poza tym wody te zawierają zwykle znaczne ilości chlorku sodu (NaCl) - soli, która powoduje wzrost ciśnienia tętniczego krwi.

Woda z dużą zawartością wodorowęglanów powyżej 600 mg/l definiuje się jako alkaliczną, jest bardzo korzystna dla osób cierpiących na nadkwasotę żołądkową, gdyż neutralizują kwas żołądkowy. Wspomagają trawienie –  środowisko jelit jest alkaliczne. Są również polecane w hiperglikemii i początkowych stadiach cukrzycy - obniżają poziom glukozy we krwi i moczu, wpływają korzystnie na wydzielanie insuliny.

Woda z dużą zawartością siarczanów (250-650 mg/l) pobudza perystaltykę jelit, zatem jest dobra dla osób skarżących się na zaparcia i problemy trawienne. Nadmiar może wywołać efekty przeczyszczające.


Jeśli ktoś poszukuje specjalistycznej wody na konkretne schorzenie, zapraszam do poniższej tabeli:




Co z wodą gazowaną?

Dwutlenek węgla zawarty we wodzie ułatwia trawienie, bo drażniąc śluzówkę żołądkową, nasila wydzielanie soków trawiennych. Jednorazowe spożycie większej ilości wody z gazem przyspiesza przesuwanie się treści pokarmowej w jelitach. Mechaniczny ucisk na ściany żołądka i jelit powoduje przekrwienie, co sprzyja przyswajaniu pokarmu. Obecność dwutlenku węgla jest zatem korzystna od czasu do czasu, zwłaszcza po zbyt obfitym posiłku, a także dla osób z niedokwasotą. Może jednak zaostrzać objawy nadkwasoty i choroby wrzodowej. Wody takie nie nadają się dla małych dzieci ani dla osób z chorobami układu krążeniowego i/lub oddechowego.

 

Butelkowa czy kranowa?

„Nigdy nie wiadomo, kiedy z kranu wypływa woda zdatna do picia. Zanim dopłynie do odbiorcy pobierana jest przeważnie z różnych otwartych zbiorników, narażonych na zanieczyszczenie, a jeżeli nawet pochodzi z pokładów podziemnych, to jest uzdatniana (przeważnie chlorem) aby mogła płynąć wiele kilometrów rurami, często starymi, do odbiorców. Wody butelkowane jako środki spożywcze podlegają przepisom ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Natomiast woda wodociągowa podlega przepisom ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków” – wyjaśniał specjalista Tadeusz Wojtaszek, prezes Krajowej Izby Gospodarczej "Przemysł Rozlewniczy" i od 30 lat członek Polskiego Towarzystwa Magnezologicznego.

Należy wziąć pod uwagę możliwość zanieczyszczenia wody kranowej przez stare instalacje wodociągowe. Prawdopodobnie dzieje się to bardzo rzadko.


Najlepsza woda to taka, która będzie indywidualnie dostosowana do naszych potrzeb: aktywności fizycznej, ewentualnych schorzeń czy niedoborów pokarmowych.  Warto zatem zapoznać się dostępnymi produktami na rynku i wybrać dla siebie odpowiednią wodę.

Pin It